Soos met verskeie ander saketransaksies, trek belasting in sy verskillende vorme ook rente aan, óf betaalbaar deur die belastingbetaler aan die SAID, óf aan die belastingbetaler verskuldig deur die SAID. Benewens om te weet watter van die verskillende SAID-rentekoerse van toepassing is (wat dikwels op sigself ’n uitdaging is), word dit toenemend belangrik om te weet in watter omstandighede rente van toepassing is, asook die relevante inkomstebelastinghantering van daardie rente. Hierdie artikel ondersoek een só ’n scenario: voorlopige belasting.

Oorbetaling van voorlopige belasting

Indien ’n belastingbetaler enige belastingkrediet het (die bedrag waarmee die belasting wat reeds betaal is die berekende belastingaanspreeklikheid oorskry) en daardie krediet R10 000 te bowe gaan, of die belastingbetaler ’n belastingkrediet het en die belasbare inkomste ’n bepaalde bedrag oorskry (R50 000 vir individue en trusts en R20 000 vir maatskappye), verdien die belastingbetaler rente teen die voorgeskrewe koers, naamlik 6% (vergeleke met die 10% wanneer rente aan die SAID betaalbaar is. (Kyk meer besonderhede hieronder).

Daaropvolgende inkomstebelastinghantering

Rente verdien van die SAID sal ingesluit word in die bruto inkomste van ’n belastingbetaler en is dus ten volle belasbaar (onderworpe aan enige jaarlikse rentevrystellings vir natuurlike persone). Alhoewel inkomstebelasting oor die algemeen volgens die beginsels van ontvangs en toevalling werk, bepaal artikel 7E van die Wet spesifiek dat enige rente wat deur die SAID aan ’n belastingbetaler verskuldig is, slegs as toegeval geag sal word op die datum waarop dit betaal is aan (ontvang word deur) ’n belastingbetaler. Alhoewel dit minder wesenlik vir individue is, kan dit lei tot verskille in hantering vir maatskappye en moontlik aanleiding gee tot uitgestelde belasting.

Onderbetaling van voorlopige belasting

As ’n belastingbetaler se normale belastingverpligting enige belastingkrediet oorskry en die belasbare inkomste ’n bepaalde bedrag oorskry (R50 000 vir individue en trusts en R20 000 vir maatskappye), sal rente deur die SAID teen die voorgeskrewe koers gehef word – tans 10%. Rente is ook betaalbaar teen die voorgeskrewe koers van 10% op laat betalings ten opsigte van eerste, tweede en derde voorlopige belastingperiodes.

Daaropvolgende inkomstebelastinghantering

Artikel 23(d) verbied die aftrekking van belasbare inkomste van enige rente betaal kragtens enige wet wat deur die SAID geadministreer word. Daarom sal enige rente wat aan die SAID betaal word, nie aftrekbaar wees vir inkomstebelasting nie. Vermoedelik is dit omdat hierdie rente nie beskou sal word as verkry in die produksie van inkomste of bestee vir die doeleindes van ’n bedryf nie.

Gegewe die wyd-gepubliseerde vertragings van terugbetalings vir verskillende soorte belasting, behoort belastingbetalers hulle rekeningstate van die SAID noukeurig na te gaan om te verseker dat die rente waarop hulle geregtig is ingevolge die verskillende belastingwette, aan hulle betaal is. Belastingbetalers behoort ook deeglik kennis te neem van die sperdatums vir voorlopige belastingbetalings om te verseker dat rente nie op laat betalings of enige onderbetalings aangegaan word nie.

Hierdie artikel is ʼn algemene inligtingsblad en moet nie as professionele advies beskou word nie. Geen verantwoordelikheid word aanvaar vir enige foute, verlies of skade wat ondervind word as gevolg  van die gebruik van enige inligting vervat in hierdie artikel nie. Kontak altyd ʼn finansiële raadgewer vir spesifieke en gedetailleerde advies. (E&OE)