Dit is belangrik dat organisasies bewus is van wat vereis word om goedkeuring te verkry, sowel as om hul status as vrygestelde entiteite te behou.

Aansoeke om vrystelling moet by die “Tax Exemption Unit” (TEU) deur middel van ‘n EI1 vorm, beskikbaar op die SAID webtuiste, ingedien word.

Die vorm moet vergesel word van ‘n afskrif van die Grondwet, testament of ander dokument op sterkte waarvan die entiteit opgerig is. In die geval van ‘n maatskappy, moet die akte van inlywing voorgelê word.

Die omvang van hierdie artikel is nie wyd genoeg om ‘n bespreking van die Maatskappywet se voorskrifte in hierdie opsig in te sluit nie, maar maatskappye wat vir vrystelling wil aansoek doen, word aanbeveel om professionele advies te kry om te verseker dat die akte van inlywing aan die vereistes van sowel die Inkomstebelastingwet as die Maatskappywet voldoen.

Uit die aard van die saak moet die oprigtingsdokument stipuleer dat die OWO se enigste of hoofoogmerk die beoefening van ‘n openbare weldaadsaktiwiteit is. Artikel 30 vereis egter dat die dokument ook bepalings moet vervat om te verseker dat daar aan die volgende vereistes voldoen word:

1. Die OWO moet ten alle tye ten minste drie onverbonde persone hê om die fidusiëre verantwoordelikheid van die organisasie te aanvaar.
2. Geen enkele persoon mag direk of indirek die besluitnemingsbevoegheid met betrekking tot die organisasie beheer nie.
3. Die OWO word verbied om sy fondse aan enige persoon uit te keer en mag slegs dit ter bevordering van die oogmerk waarvoor dit opgerig is, aanwend. Suplusfondse mag egter na goeddunke belê word.
4. Geen skenkings wat deur die skenker na willekeur herroep kan word, mag aanvaar word nie.
5. Enige wysiging van die oprigtingsdokument moet by die Kommissaris ingedien word.

Waar die oprigtingsdokument nie aan bogemelde vereistes voldoen nie, mag die persone wat vir die administrasie van die bates en fondse van die OWO verantwoordelik is, ‘n skriftelike onderneming (vorm EI2) dat die organisie in ooreenstemming met die voorskrifte van artikel 30 geadministreer sal word, saam met die aansoek om vrystelling indien.

Die Kommissaris mag ‘n organisasie met terugwerkende effek goedkeur vanaf die datum waarop dit vir goedkeuring gekwalifiseer het. Aangesien die verwerking van die aansoek deur die TEU maande kan duur, is hierdie bepaling beslis tot voordeel van ‘n aspirant OWO.

‘n OWO moet aan die volgende vereistes voldoen om sy status as vrygestelde entiteit te behou:

• Daar mag nie buitensporige besoldiging aan enige werknemer, ampsdraer, lid of ander persoon betaal word nie. Ten einde te bepaal of die besoldiging billik is, word die sektor en die dienste wat gelewer word, in ag geneem, asook of dit enige persoon ekonomies bevoordeel.
• Fondse mag nie aangewend word om enige politieke party te bevoordeel nie.
• By ontbinding moet alle bates aan een van die volgende goedgekeurde entiteite oorgedra word: ‘n ander goedgekeurde OWO, die Regering of ‘n instelling, raad of liggaam soos voorsien in artikel (10)(1)(cA). Laasgenoemde sluit entiteite wat navorsing doen, verbruiksware voorsien of handel, industrie of landbou bevorder, in.
• Die OWO mag nie ‘n party wees tot of toelaat dat dit gebruik word in ‘n skema om ‘n ander persoon se aanspreeklikheid vir belasting te ontduik nie.

Indien die Kommissaris oortuig is dat ‘n organisasie nie die bepalings van die Wet en/of die oprigtingsdokument nakom nie, moet die OWO kennis gegee word om regstellende stappe te neem. Indien die OWO versuim om die situasie reg te stel, moet die Kommissaris die organisasie se goedkeuring met ingang van die jaar van aanslag terugtrek. Hierna het die OWO ses maande (of ‘n langer tydperk deur die Kommissaris goedgekeur) om sy bates na ‘n ander OWO, die Regering of ‘n artikel 10(1)(cA) instelling, raad of liggaam oor te dra.

‘n OWO is ook verplig om by ontbinding sy bates op die voorgeskrewe wyse oor te dra. Die versuim om só te doen, hetsy by die organisasie se ontbinding of die terugtrek van goedkeuring deur die Kommissaris, kom die organisasie duur te staan. Die markwaarde van al die organisasie se bates, minus bona fide laste, word geag belasbare inkomste te wees in die jaar van aanslag waarin die OWO se goedkeuring teruggetrek is of waarin die openbare weldaadsaktiwiteite gestaak word.

Selfs al is ‘n OWO nie aanspreeklik vir die betaling van belasting nie, moet daar nog steeds ‘n jaarlikse inkomstebelastingopgawe ingedien word. Dit stel die Kommissaris in staat om vas te stel of ‘n organisasie aan die vereistes van die Wet voldoen. ‘n OWO se jaar van aanslag stem as ‘n reël ooreen met sy finansiële jaar. In die geval van ‘n trust loop ‘n jaar van aanslag vanaf 1 Maart tot die laaste dag van Februarie van die volgende jaar.

Artikel 30(9) vereis dat ‘n OWO rekeningboeke, rekords en ander stukke vir ‘n tydperk van vier jaar na die datum van laaste inskrywing, of transaksies, handelinge of werksaamhede waarop hul betrekking het, bewaar moet word. Ingevolge die bepalings van die Wet op Belastingadministrasie moet alle belastingbetalers ook rekords, rekeningboeke en dokumente wat vir doeleindes van die voltooiing van ‘n belastingopgawe gebruik is, vir ‘n tydperk van vyf jaar vanaf die datum van indiening van die opgawe bewaar.

Daar is in die vorige artikel genoem dat OWO’s wat openbare weldaadsaktiwiteite soos in Deel II van die Negende Bylae vervat beoefen, mag aansoek doen om kwitansies ten opsigte van skenking uit te reik. Die skenker mag dan, onderhewig aan die bepalings van artikel 18A, die skenking as belastingaftrekking hanteer. Bo-en-behalwe die gewone verslagdoeningsvereistes wat op alle OWO’s van toepassing is, moet ‘n organisasie wat goedkeuring ontvang het om artikel 18A kwitansies uit te reik, ook jaarliks ‘n ouditsertifikaat wat bevestig dat alle skenkings ten opsigte waarvan kwitansies uitgereik is, uitsluitlik aangewend is om openbare weldaadsaktiwiteite soos in Deel II van die Negende Bylae vervat te beoefen, bekom en bewaar.

OWO’s word ernstig afgeraai om misbruik te maak van die belastingvoordele wat die Wet bied. Enige persoon wat in ‘n fidusiëre hoedanigheid verantwoordelik is vir die bestuur of beheer van die inkomste en bates van ‘n OWO wat doelbewus nalaat om die bepalings van artikel 18A, artikel 30 of die organisasie se oprigtingsdokument na te kom, is skuldig aan ‘n misdryf en by skuldigbevinding strafbaar met ‘n boete of gevangenisstraf vir ‘n tydperk van hoogstens 24 maande.

Hierdie artikel is ‘n algemene inligtingstuk en moet nie gebruik of staatgemaak word op as professionele advies nie. Geen aanspreeklikheid kan aanvaar word vir enige foute of weglatings of vir enige verlies of skade wat voortspruit uit vertroue op enige inligting hierin nie. Kontak atyd jou finansiële adviseur vir spesifieke en gedetailleerde advies.